Borusan’ın Bukoli proje fikri harikaydı ve sistem oturtulduğunda herkesin bildiği ve kullandığı bir yapı olacak diye düşünüyordum. Yalnız bugün itibariyle projeyi sonlandırma kararı aldıklarını açıkladılar. Böyle fikirler bile konjonktürel şartlardan ötürü faaliyete geçemezken ekonomiye dair vizyoner iyimserlik taşımak oldukça zor.
Açıklamada net bir sebep belirtilmediği halde Bukoli’nin kapanma nedenlerinden biri ülkenin durumu, bir diğeri de geçen hafta kapatma kararı alan e-ticaret sitesi Markafoni gibi duruyor. Bu vesileyle epeydir değinmek istediğim ülkedeki kargo dağıtım sorununa dair bir kaç düşüncemi aktarmak istedim.
Türkiye’de lojistik sektörü gerçekten de sıkıntılı; kargo taşımacılığı ise tam bir arapsaçı. Yurtiçi Kargo, MNG Kargo, Sürat Kargo, Aras Kargo ülkemizde faaliyet gösteren başlıca ve geniş dağıtım kapsamına sahip kargo dağıtım firmaları. Türkiye’deki dört firma kargo taşıma işlemlerinin %90’ını gerçekleştirmekteler. (Türkiye’de yurtiçi taşımacılık için geçerli M2 belgesine sahip toplam 11 adet firma bulunmakta.) Bir ara sosyal medya üzerinden kargo firması memnuniyet anketi yaptığımda gördüm ki her firma bir diğerinden daha sorunlu. Gelen yorumların %80’i olumsuzdu. Ülkemizde sağlıklı çalışan kapsamlı bir kargo firması yok; şube yöneticilerinin bireysel başarı gösterdikleri kötünün iyisi şubeler var.
Müşteriler kötü hizmetten, çalışanlar kötü çalışma şartlarından yakınıyorlar. Eminim pek çoğunuz kargo taşıma sürecine dair internette dolaşan sanki kamyondan karpuz indirircesine atılan paketlerle ilgili videolara denk gelmişsinizdir. Bazense firmalar eleman eksikliğinden dolayı ürünleri dağıtıma çıkarmıyor onun yerine ‘geldik sizi adresinizde bulamadık, kargonuzu şubemizden alabilirsiniz’ yazısı dağıtmak için çalışan görevlendiriyorlar.
Bundan üç yıl önce EnginDükkan ile e-ticaret sektörüne adım atarken tüm kargo firmalarını yakından incelediğimde gördüm ki, nasıl otobüs taşımacılığında sınırlı hatta nispeten yüksek ücretle kaliteli hizmet sunan bir iki firma haricinde sektör yumurta topuklu ayakkabının arkasına basarak araç kullanılan dönemi aşamamış ise; kargo firmaları arasında da kaliteli ancak kısıtlı alanda ve nispeten yüksek maliyetle hizmet sunan UPS haricindeki tüm firmalar profesyonellikten uzak çalışıyorlar. (Türkiye’de faaliyet gösteren uluslararası kargo taşımacılığı için geçerli M3 belgesine sahip olan tek firma UPS.)
Dükkan açılış sürecinde sipariş verdiğim kargolar arasından Aras Kargo ile gelen paketlerimin hiçbirini adrese teslim alamadım, günlerce beklememek için illa ki şubeye gidip teslim almam gerekti. MNG Kargo ile ticari anlaşma için görüşmeye gittiğimde şube müdürünün lakayt tavırları tüm bir firmanın imajını gözümde zedeledi. Görüşme süresince ne ben şube müdürünün adını öğrenebildim ne de o benim; ‘işte gençler böyle işlere giriyorlar ama kargo işi maliyetli, ben de yaparım ama yoğunuz arkadaşlar fiyat çalışması yapıp size teklif sunsunlar’ diye iletişim bilgilerimi aldı o kadar, ona da geri dönüş gerçekleştirmediler zaten. Başta büyüklüğünden dolayı hantal bir yapıya sahip olduğunu düşündüğüm Yurtiçi Kargo ise şube müdürünün işini bilen yaklaşımları ve merkezden görevlendirilen yetkilinin kafamdaki tüm soru işaretlerini gidermesiyle benim için çalışılacak bir firma konumuna geldi, çalıştığım süre boyunca tatmin edici bir hizmet aldım. Yalnız şube müdürü değişince orada da işler değişti. Sürat Kargo ise ücret politikasından bilgisayar sistemine kadar pek çok değişiklik ardından kayyum atanması gibi süreçlerden geçtiği için sağlıklı bir dikiş tutturamadı.
İşte tam da bu ortamda Bukoli’nin sistemi oturttuktan sonra başarı kazanacağını düşünüyordum ama o da kapatma kararı aldı. Türkiye’nin bir ucundan bir günde gelen kargo paketinin operasyonel eksiklikler yüzünden bir haftada gerekli adrese teslim edilemediği günümüz kargo taşımacılık sektörünün mevcut durumu, e-ticaret sektörüne vurulan en büyük baltalardan biridir.
Umarım yapısal reformlar ile müşteri memnuniyeti odaklı en azından bir firma öne çıkar da sektördeki açığı kapatır. Buna gerçekten de ihtiyaç var.