Internet’te istenmeyen e-posta, yığın ileti, junk mail gibi isimlendirilen spam mail; aynı mesajın fazlaca miktarda, bu mesajı almak istemeyen kişilere zorlayıcı nitelikte gönderilmesi olarak ifade edilebilir.
Örnek vermek gerekirse;
“Bu mesajı X kişiye yollarsanız Y kurumu size Z kadar para verecek”,
“Bu mesajı şu kadar kişiye gönderirseniz dileğiniz gerçek olacak”,
“Bu sitede değerlerimize hakaret vardır, eposta içinde birkaç bin kişi birikince site kapanacaktır” gibi epostaların gerçekle hiç bir alakası yoktur ve Spam mail olarak adlandırılırlar. Hatta bir ara msn paralı olacak mailleri vardı ki o msn adamının renk değiştireceğine herkes mi inanır! Gerçi gelen epostalara üşenmeden yanıt yazdım ve aldığım yanıt çoğunlukla “öyle olmadığını biliyorum ama ya olursa diye göndermekte de bir zarar görmedim” idi. Birisinden gelen bir epostayı başka birilerine göndermekle böyle bir hizmetten faydalanmak ne kadar akıl karı anlayamıyorum.
Geçen gün Türkiye’nin 2012 olimpiyatlarına katılımıyla ilgili düzenlenmiş bir ankete davet maili aldım. Anket birkaç hafta sürmüş ve 2006 yılında olimpiyatların Londra’da gerçekleşeceği belirlenmiş ama biz yıllardır forward edip duruyoruz ve ankette başı çekiyoruz. Ne kadar da trajikomik!
Böylesi başka bir eposta da Hacettepe Üniversitesinin tekerlekli sandalye dağıttığı hakkında. Sandalyeler depoda çürüyecekmiş, kendilerine ulaşılmasını bekliyorlarmış. Küçük bir araştırma yaptım, yok böyle birşey! Sekreteryadaki görevli çıldırmak üzereymiş, bu durumla ilgili haberler bile yapılmış. Sekreterin şahsi cep telefonu numarasına bile ulaşıp aslı astarı olup olmadığını öğrenmeye çalışanlar olmuş…
Ama daha da kötüsü var… Geçen hafta gelen, hem de öyle 1-2 değil onlarca arkadaşımdan gelen bir eposta. Ege bebek hakkında. Uygun kemik iliği aranıyor ve bu e-postayı yayalım deniyor. Küçük bir araştırma yaptım ve ne yazık ki Ege bebeği geçtiğimiz yaz kaybettiğimizi öğrendim. Ailesinin durumunu düşünebiliyor musunuz?
Elektronik postalar aracılığı ile yürütülen imza kampanyaları, Microsoft tarafından takip edildiği ve belirli bir rakama ulaşınca birilerine yardım yapılacağı, chain letter denilen zincir e-postalar, sinemadaki iğneden AIDS kapan veya küvette uyanan ve böbreği çalınan gencin hikayesi gibi mailler tamamen yalandır ve spam’e hizmet etmektedir.
Bu tarzdaki epostaların hiçbirisi gerçek değildir ve gaye, sen bu tür mailleri “forward” ettikçe üzerinde toplanan eposta adreslerinin birilerinin ekmeğine yağ sürmesidir. Böylesi epostalar aracılığı ile toplanan eposta adresleri daha sonra pazarlanmaktadır.
Gün geçtikçe artan spam mail trafiği yüzünden elektronik posta kavramı bile anlamını yitirmiş bir biçimde kullanılmaya başlamıştır. Artık eposta hesabımıza girdiğimizde reklam arası film izler gibi olduk. Arkadaşlarıma attığım epostalara yanıt alamıyorum! Neden? Çünkü birçok kişinin gelen kutusunda yüzlerce eposta birikmiş ve vakit ayırıp ilgilenemiyormuş… Gün içerisinde sana gelenlerin yüzde kaçı forward mail hiç dikkat ettin mi?
Yakın bir geçmişe kadar posta kutumuza eskisi gibi mektup ve kartpostalların yerine sürekli faturaların ve kredi kartı ekstrelerinin geliyor olmasından yakınırdık, teknolojiyle birlikte bu durum Internet ortamına taşındı. Artık herkesin birden fazla eposta adresi var. Site üyelikleri için başka, arkadaşlar için başka, iş için başka, orası için burası için başka e-posta adresi kullanıyoruz. Afedersiniz ama yattığımız yerde yiyip içip sonra da oraya pisliyoruz, ardından da pislik içinde yaşadığımız için söyleniyoruz.
Gerçi sen burada belirtilen türde epostalardan zaten hiçbirisini atmıyorsun. Senin attıkların zararsız, komik yazılar, karikatürler ve üstelik sadece kendi arkadaş çevrenden bir kaç kişiye gönderiyorsun. İşte! Aslında kontrolsüz olarak yapılan tüm bu paylaşımların da spam epostalardan hiçbir farkı yok. Yollamış olduğun o eposta oradan oraya gezinerek sonunda içerisinde yüzlerce eposta adresi birikmiş durumda birisinin eline geçiyor.
Sonuçta bu kişiler benim eposta adresimi nereden buluyor dediğin hiç mi olmadı! Peki bundan kutulmanın yolu yok mu? Elbette var. Aslında bu durumdan kurtulmak çok kolay. Yapman gereken eposta gönderirken, eposta gönderdiğin kişilerin adreslerini to(kime) kısmı yerine bcc(gizli) kısmına yazmak, işte bu kadar. (Bazı mail serverları sadece bcc’ye yazımı kabul etmeyebiliyor, öyle durumlarda ise adresleri bcc(gizli)’ye ekledikten sonra to(kime) kısmına kendi adresini ya da uydurma bir adresi yazabilirsin.)
Bununla yanısıra forward ettiğin epostaların başındaki “—original message—“ kısmını da silersen hem yollanan e-postaların içeriği onlarca gereksiz satırdan kurtulacak ve okunması kolaylaşacak, hem de eposta adresi hırsızlarının işi zorlaşacak.
Unutma, sen de Internet zincirinin bir halkasısın ve bu zincirin daha kaliteli ve güvenli olması için üzerine düşen görevi yapmalısın.
Not: Bu yazının 2012 yılında güncellenmiş versiyonunu okumak için buraya tıklayabilirsiniz.